Rapora göre bir işletme gelirinin %5'ini suistimal yoluyla kaybetmektedir. Elbette ki suistimalden kaynaklanan kaybı net olarak belirlemek, bütün suistimal yöntemlerini tespit etmek ve ileriye dönük kesin tahminler yürütmek hiçbir zaman mümkün değildir. Fakat ACFE'nin bu raporu suistimale global bir bakış açısı sağlamaktadır.
Raporda suistimal üç kategoride incelenmiştir; zimmete geçirme, rüşvet, finansal tablolar üzerinde oynama. İncelenen vakaların yol açtığı ortalama kayıp 160.000$ civarındadır. En çok başvurulan ama en az zarara uğratan yöntem zimmete geçirmedir ve yol açtığı ortalama kayıp 135.000$'dır. En az görülen ama en çok zarar veren suistimal ise finansal tablolar üzerinde oynanarak yapılır. Vakalarının sadece %5'i bu yoldan yapılırken ortaya çıkan kayıp ortalama 4.100.000$" dır.
Bu veriler suistimal ile mücadele ederken herhangi bir noktaya ya da herhangi bir yönteme odaklanmanın yanlış olduğunu göstermektedir. Ayrıca her kademeden çalışanın da suistimal yapabileceği gerçeğini gözler önüne sermektedir. Örneğin zimmete geçirme en çok kullanılan yöntem olmasına karşın en az zarar veren yöntemdir. Bunun sebebi işletmenin kaynaklarını her kademeden çalışanın kullanabiliyor olmasıdır. Diğer yandan finansal göstergelerde yapılan kasıtlı değişiklikler en az başvurulan ama en çok zarara uğratan yöntemdir. Çünkü sadece yüksek mevkideki çalışanlar bu tipte bir suistimali gerçekleştirebilecek yetkilere sahiptirler.
Suistimal ile mücadelede yıllardır kullanılan denetim, idari inceleme, gibi yöntemler artık eskisi kadar iyi sonuç vermemektedir. Bunun en büyük sebebi faillerin sürekli karşılaştıkları kontrollere uyum sağlamaları ve bu kontrollere yakalanmayacak yöntemler bulmalarıdır. Neticede suistimali yapan da, bu suçla mücadele edenin insan olduğunu biliyoruz. Bugün suistimal ile mücadele eden insanın koyduğu bir kontrolü, yarın bu suçu işleyen başka bir insan aşacaktır. Bu adaptasyonu engellemek ve sürekli yeni kontroller koymak için işletmenizde kurduğunuz denetim yapısını sürekli beslemeniz ve suistimal ile mücadeleye bütün organizasyonunuzu dahil etmeniz gerekmektedir.
Bunu da ihbar hatları (hotlines) başta olmak üzere, her kademeden çalışanların bilinçlenmesini sağlayan eğitim programları, iş etiğini ve ahlakını net olarak tanımlayan şirket tüzükleri ve suistimal ile mücadele politikası belirleyerek yapabilirsiniz.
İsimsiz bilgilendirme yapılabilen ihbar hatları sayesinde çalışanları, tedarikçileri, müşterileri ve hatta işletmenizle alakası olmayan ama duyarlı olan herkesi suistimal ile mücadelenize ortak etmiş olursunuz. Ayrıca alacağınız ihbarların kaynağını gizli tutacağınızı garanti ederek, bildirimde bulunmak isteyen ama sonucunda alacağı olumsuz tepkilerden ve karşılıklardan çekinen çalışanlarınızın rahat bir şekilde bildirimde bulunmalarını sağlayabilirsiniz. İhbar hatları ile olaylara anında müdahale şansı, tespit ettiğiniz açıkları daha hızlı kapatma olanağı, suistimal ile mücadele için koyduğunuz kontrolleri sürekli yenileme imkanı bulursunuz.
İstatistiklere bakacak olursak ihbar hatlarının ne kadar önemli olduğunu görürüz. İhbar hattına sahip olan işletmeler, olmayanlara göre %59 oranında daha az kayba uğramaktadır. Ayrıca tespit edilen vakaların %67'si isimsiz ihbarlar sayesinde ortaya çıkarılmıştır.
Elbette ki sadece ihbar hattını oluşturmakla suistimali yenmiş olmuyorsunuz. Çalışanlara vereceğiniz eğitimlerle bilinçlenmelerini ve topyekün suistimal ile mücadeleye katılmalarını sağlamanız gerekmektedir. Ayrıca kurumunuzun iş etiği ve ahlakını tanımlayan şirket tüzüğü ve suistimal ile mücadele politikası belirlenmeli ve yayınlanmalıdır.
Özetle günümüzde artık kalıplaşmış senaryo analizlerinin ve evrak kontrollerinin yanında çalışanlara işletmenin göreceği zarardan kendilerinin de etkileneceğini anlatmalı, suistimallere karşı kayıtsız kalmaları önlenmelidir.
Kaynak: Turan Bilgin
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder